BIRODI podražava proteste advokata kao deo borbe za autonomiju profesija u Srbiji

Država etatizuje profesije čime urušava vladavinu prava i

nejaku demokratiju stavljajući stručno znanje u zavisnost prema partijskim kadrovicima.

Proces komorizacije profesija koje se obavlja pod vodstvom izvršne vlasti, a uz saglasnost lojalnog dela profesije (ne retko pripadnika profesije koji su visoki članovi vladajućih stranka) dovodi do urušavanja autonomije profesionalnog delovanja, odnosno pasivizacije profesija ili uključivanja u koruptivne aktinosti. Proces etatističke komorizacije je započeo 2003. godine donošenjem Zakona o komorama zdravstvenih radnika, ali i sistemski zakona (Zakon o planiranju i izgradnji, Zakon o veterini, Zakon o socijalnoj zaštiti, Zakon o reviziji i računovostvu). Ovim zakonima je izvršna vlast prenela na komore javna ovlašćenja, ali ih istovremeno I stavila pod svoju kontrolu.

Relevantna strukovna udruženja ili nemaju smelosti da iskažu svoje stručne stavove o projektima ili politikama koje sprovodi država (npr. Beograd na vodi), ili kao Društvo ekonomista Srbije pod vodstvom eks ministra Aleksadra Vlahovića, daje javnu podršku Vladinoj ekonomskoj politici uz medijsku promociju.

Veoma su retki slučajevi da se delovi profesije (sudije i javni tužioci) ili profesije u celini (advokati) usprotavljaju nameri države da im oduzme pravo na autonomno bavljenje profesijom u skladu sa pravilima struke i etičkim standardima profesije.

Zato kao organizacija predlažemo donošenje posebnog zakona  o organizovanju profesija kojim bi bila garantovana regulacija i samoregulacija profesija kroz stvaranje (samo)regulatornog skupštinskog tela, Saveta profesija, koje bi u svojoj nadležnosti između ostalog imao: definisanje razvoja stručnog rada i profesionalnog organizovanja, definisanje uslova osnivanja profesionalnog/komorskog udruženja i njegovu unutrašnju i sektorsku organizaciju, definisanje etičkh standarda i tela za njihovo sprovodjenje, definisanje prava i obaveze pripadnike profesija, definisnaje sankcija za zloupotrebu ekspertize, definisanje nespojivih poslova i sukob interesa i funkcija, odnosno kumulacije funkcija, zatim nagrade za profesionalni rad, definisanje odnosa prema državi, privatnom sektoru i civilnom društvu.

Profesije su instrument za ostvarivanje prava građana samo ako su pripadnici profesija slobodni u primeni svog znjanja i etičkih standarda. Takođe, profesije su izvor stručnog i kritičkog mišljenja bez kojeg nema demokratskog društva i kontrole i poboljšanja vlasti. Nažalost, značajan deo (vrhova) profesija je pacifikovan i/ili kooptiran u sistem (korupcije i zloupotreba) čime nosioci vlasti pokušavaju da povećaju svoj legitimitet putem „ekspertskog opravadavanja svojih politika i zakona“ koji se donose na nedemokratski način, a sprovode kršenjem zakona. Praksa ekspertskog opravdavanja donetih političkih odluka, kojima ne prethodi efetivna javna rasprava je čin nedemokratskog postupanja vlasti.

Sve napred navedeno nas je motivisalo da javno podržimo zahteve advokata, videvši taj proces kao proces i borbu  za autonomiju profesija i stručnog rada.

U Beogradu,  10.10.2014.